02. komunikacja: wybrane narzędzia

Metodologia design thinking nawiązuje do dwóch metod poznawczych opisanych przez amerykańskiego psychologa J.P. Guilforda w 1956 roku. O tym, kiedy przyda się dywergencja (tu: myślenie rozbieżne) a kiedy konwergencja (myślenie zbieżne) przeczytasz w tej części [link]. W dużym skrócie, myślenie rozbieżne polega na odkrywaniu a myślenie zbieżne – na definiowaniu. Inaczej komunikujemy się ze sobą podczas szukania odpowiedzi na dane wyzwanie projektowe (problem, potrzebę), inaczej zaś podczas wyboru wiodących koncepcji. Komunikacja w grupie zmienia się i rozwija w miarę postępu procesu projektowego.

Równocześnie warto pamiętać o uniwersalnych wskazówkach i narzędziach, które ułatwiają komunikację i sprawiają że jest ona bardziej efektywna. Poniżej znajdziesz listę narzędzi ułatwiających "życie":

Wybrane narzędzia komunikacji, które są uniwersalne:

1. Dobra komunikacja w grupie dąży do równości, starając się unikać zdominowania rozmowy przez jedną osobę lub część osób. Proporcje w zabieraniu głosu ze względu na płcie możesz sprawdzić na http://arementalkingtoomuch.com/.
2. Aby zachować równowagę w komunikacji możesz skorzystać z tzw. metody suwaka gdzie wypowiedzi osób najbardziej aktywnych przeplatają się z wypowiedziami osób mówiących mało (jeśli te ostatnie chcą zabrać głos). Jest to popularny wariant włączającej rozmowy, w której przydaje się osoba moderująca kolejność i czas wypowiedzi.
3. Innym sprawdzonym sposobem jest wypowiadanie się w ramach rundy, gdzie kolejne osoby zabierają głos według przyjętego schematu (np. idąc przeciwnie do ruchu wskazówek zegara). Podczas takiej rundy warto ustalić ramy czasowe dla jednej wypowiedzi oraz skorzystać z przedmiotu, który "daje nam głos". Podczas takiej sesji często sprawdzają się gesty, poprzez które osoby słuchające komunikują się z mówiącą nie wchodząc jej przy tym w słowo – np. wyrażają swoją aprobatę poprzez gest wkręcania żarówek.
4. Podczas pracy w grupie możesz spotkać łacińskie zwroty, które odnoszą się do różnych sposobów komunikacji (szczególnie w kontekście argumentacji). Zwłaszcza w sytuacjach spornych staraj się odnosić ad rem, czyli do sedna sprawy. Rozmawiając o jakimś problemie, poruszaj kwestie związane bezpośrednio z tematem rozmowy. Unikaj komunikatów personalnych, które nie dotyczą samego tematu, ale osoby, z którą dyskutujesz. To tzw. ad personam, czyli forma argumentacji uznawana za błąd logiczny (ponieważ nie dotyczy meritum).

5. Mów w swoim imieniu. Zabieraj głos wtedy, gdy jest to potrzebne. Aprobatę dla słów drugiej osoby możesz wyrazić na inne opisane tu sposoby :)

Wybrane narzędzia komunikacji na etapie twórczym:
Etap myślenia rozbieżnego (dywergencji) w procesie projektowym to odkrywanie potrzeb oraz generowanie pomysłów. Zakładają one poszerzanie naszej perspektywy i jak największą ilość poczynionych obserwacji lub wygenerowanych pomysłów (w zależności od momentu w procesie projektowym). Komunikacja na tych etapach powinna wspierać